Sulawesi, Ranowanko

Ik zal gelijk verder gaan waar ik was gebleven. Drama. We kwamen aan op het vliegveld in Singapore, checkte onze koffers en tassen in en toen begon het. Jarno checkte zijn backpack in en voordat hij z'n tas uit het zicht zag verdwijnen zei hij: 'oh nee, de powerbank zit nog in de backpack'. Deze mag dus absoluut niet in je backpack in verband met storingen, geloof ik. Hij gaf het gelijk aan bij een van de stewardessen, maar voor dat zij iets kon doen, zagen we de backpack via de band uit het zicht verdwijnen. De stewardes zei dat de backpack waarschijnlijk niet met ons in het vliegtuig zou belanden en dat we hem zouden moeten na sturen. Maar ja, hoe weet je of dat goed gaat? We wilde alleen maar de powerbank even in een andere tas doen. Vervolgens kwam er een plan met wat we zouden gaan doen. De backpack zou worden uitgecheckt, worden aangegeven bij de gevonden voorwerpen en daar konden we hem ophalen. Alleen dan zouden we onze vlucht missen... Wat een onzin, maar wat voor een keuze hadden we? We werden naar een informatie balie gestuurd, hier kon Jarno zijn tas aangeven bij de gevonden voorwerpen. Omdat het belachelijk was om alle 4 het vliegtuig te missen, gingen Gert Jo, Geralda en ik door de douane en richting de gate. Jarno moest door 3 checks heen om bij de gevonden voorwerpen te kunnen komen, waar het personeel op zoek ging naar zijn backpack. Terwijl Jarno op een bankje moest wachten, zat het personeel maar te geinen en namen het niet erg serieus dat Jarno zijn vlucht zou missen als ze niet snel de backpack vonden. Ik belde nog even met Jarno om te vragen wat de stand van zaken was, voordat wij zouden vertrekken. Hij zei dat hij er gek van werd, dat hij nergens bij mocht en dat hij z'n vlucht zou missen, maar hij ging even kijken of hij wat kon "regelen". Wij wachtte ondertussen geduldig af wanneer we konden gaan boarden, toen er werd omgeroepen dat er wat vertraging was ontstaan omdat het vliegtuig niet op tijd was geland. Toen ik dat hoorde, probeerde ik gelijk Jarno te bellen maar hij nam niet op. Na ongeveer 10 minuten belde hij terug. Hij was een beetje boos geworden, waardoor het personeel ineens wel snel kon zoeken en hij kwam nu richting de gate lopen, met zijn backpack die hij apart moest inchecken. Hij vloog dus toch gewoon met ons mee en dat was dus de reden dat het vliegtuig "te laat" was. Het blijft mij elke keer verbazen wat die jongen voor elkaar kan krijgen. Hij heeft dus het hele vliegtuig op hem laten wachten. Hij zou er bijna een lintje voor moeten krijgen. Nou, eind goed, al goed. We stapte met z'n vieren in het vliegtuig naar Manado op Sulawesi. Een eiland van Indonesië.

Op het vliegveld werden we opgehaald door Mr Simon. Hij bracht ons naar het Janji Laut Resort waar we 4 nachten zouden blijven. Een prachtig resort, met een mooi zwembad, mooie huisjes en vlak aan de zee.
Onze eerste volle dag deden we lekker rustig aan. Jarno en ik huurde een scooter om de buurt een beetje te verkennen. We reden door het dropje Tanahwangko, waar de bewoners niet echt gewend waren aan toeristen. Overal werden we na geroepen en er werd enthousiast naar ons gezwaaid. De kleine kinderen stonden ons met grote ogen aan te staren als we naar ze zwaaide. Maar op dat na, was er niet veel te beleven.

De volgende dag gingen we op zoek naar het graf van Gert Jo zijn betovergrootvader, maar eerst gingen we naar een markt in Tomohon. De markt was ongeveer een uurtje rijden en Simon die bracht ons er maar toe. Deze markt staat bekend om zijn extremiteit. Niet dat de groenten of fruit zo extreem waren, maar vanwege de vlees markt. Op deze markt zouden ze vrijwel alles verkopen.
Simon zette de auto op de parkeerplaats en hij wees ons de weg. Alle locals zwaaiden naar ons of stonden verbaasd naar ons te kijken. Zoveel toeristen kwamen hier ook niet. Het duurde niet lang of we kwamen in de buurt van de vlees markt. Terwijl de rest achter mij liep zag ik hoe een hond op straat werd gegooid en z'n hersens werden in geslagen. Ondanks dat ik wist dat ze hier hond aten, schrok ik enorm. Ik had dit, zo midden op straat, niet zien aankomen. Ik draaide mij om, liep naar de rest en vertelde wat ik had gezien. Inmiddels hadden ze de hond van de straat afgehaald en achter een soort horrorachtige slachttafel gelegd, waar ze de hond met een brander ondeden van zijn vacht. Echt grillen was het niet, want ik kan mij niet voorstellen dat hij echt gaar zou zijn dus ik denk dat het alleen voor de vacht was. Voor de slachttafel stond een kooi vol met honden die op hun dood zaten te wachten. Voor ons is het natuurlijk heel raar om zoiets te zien, want voor ons zijn honden huisdieren, maar hier zijn ze niet anders dan kippen, koeien of varkens. Gewoon vlees voor de slacht. Het schijnt zelfs een echte delicatesse te zijn. Als je bijvoorbeeld geen hond op je bruiloft hebt dan heb je geen "echte" bruiloft, als een bruiloft zonder taart. Een paar tafels verder lagen allemaal wilde zwijnen, slangen, kippen, vleermuizen, varkens en ratten. Het rook er ook vreselijk vies. Overal lag bloed en de ingewanden van de dieren lagen overal op de grond. Je moest nog uitkijken dat je er niet per ongeluk in stond. Gelukkig had de markt ook gewone delen met groenten, fruit en rijst. Geralda kocht wat bruine suiker en chilipepers en daarna kochten we een lokale lekkernij van deeg en bruine suiker die we deelde. Daarna gingen we naar de vis markt. We kwamen niet ver want we werden aangesproken door een oudere man die nog wel een paar woorden Nederlands kon. Hij zei: 'ik ben verliefd op jou' en 'ga je mee naar boven'. Hij bedoelde er, hoop ik, niet zo veel mee en we lachte het maar een beetje weg. Hij had zo'n mooie lach, met zijn 3 verrotte tanden die hij nog over had. Toen ik zei dat Jarno mijn vriend was schrok hij even en bood hij, soort van, zijn excuus aan. Wat een bijzondere markt.

We gingen verder, op zoek naar de roots van de Van Doorniks, een graf van de betovergrootvader van Gert Jo. Zijn naam was Salmon Rondonuwu en hij is overleden in 1907. Zijn vrouw heette Maria Dungus en zij waren de ouders van Ketsia Rondonuwu, de overgrootmoeder van Gert Jo. Zij had een relatie met een Nederlandse man, Abram Breevoort. Hij werd op 24 mei 1898 door het Nederlandse leger overplaatst van Padang naar Manado, waar hij de eerste opzichter van de Waterstaat was. Hij heeft de allereerste brug in Amurang over de Ranoyapo rivier gebouwd, de Rivier van de Goden. Over deze brug zal ik in de volgende blog meer schrijven. Abram en Ketsia kregen 2 kinderen, Betsy (geboren in Amurang op 24 oktober 1899 - overleden in Utrecht op 16 september 1964) en Wilhelmina Maria (Mien) (geboren in Sukur op 3 oktober 1901 - overleden in Rijswijk op 23 september 1982). Betsy trouwde met Gerrit van Doornik, naar hem is Gert Jo vernoemd. Zij kregen 5 kinderen, waarvan de oudste een zoon was, Evert. Hij is de vader van Gert Jo.
Zo, nu we de familie lijnen een beetje op papier hebben staan, gaan we verder met hoe de dag ging.

Toen we de naam Dungus in het resort noemde, was er een dame van de horeca die de naam Dungus kende. Haar vriendin heette namelijk zo. Daar hebben eigelijk niets mee gedaan.
Onze zoektocht zou beginnen in Sukur, ongeveer anderhalf uur rijden van ons resort. Mr Simon bracht ons naar een klein winkeltje waar van de eigenaar Dungus heette. Helaas weten wij zijn voornaam niet meer. Maar hij was razend enthousiast, hij was heel erg blij om ons te ontmoeten en stelde ons voor aan zijn vrouw en dochter die ook in de winkel waren. Dit gezin zouden de laatste Dungus moeten zijn in Sukur.  We lieten een foto zien van Ketsia, hij zei gelijk aan haar gezicht kon zien, dat ze uit de streek Minahasa kwam en ergens zagen we bij hem ook een soort van gelijkenis. Ondertussen probeerde de winkelier een van de oudste mensen van het dorp te bereiken, maar die nam helaas niet op. Later vertelde hij dat Salmon Rondonuwu in zijn tijd burgemeester van deze streek. Jarno had dit al eerder van iemand gehoord bij het resort, dus het moest bijna wel zo zijn. We zaten te denken dat als hij inderdaad burgemeester was, zou het dan niet zo kunnen zijn dat Salmon en Abram elkaar moesten ontmoeten voor de bouw van de brug in Amurang en dat Abram zo Ketsia heeft ontmoet? Het voelt ineens wel heel dichtbij allemaal. We wisten niet zeker of de winkelier Dungus echt familie was, maar ergens heel ver weg waarschijnlijk wel. Hij wist het bijna zeker, maar vanuit onze kant was er enige twijfel. Ondanks dat werd er toch maar een familie kiekje genomen.

Na afscheid te hebben genomen van de winkelier en z'n gezin, gingen we naar een begraafplaats in Sukur. Deze zag er in eerste instantie echt veel te modern uit voor een graf van ruim 100 jaar oud. Mr Simon vroeg aan een van de locals waar een oude begraafplaats was en toevallig zat er eentje iets verder op. We stapte de auto weer in en we reden er naartoe. Het was maar een paar minuten rijden en helemaal niet ver van die moderne begraafplaats. Deze oude begraafplaats lag een beetje buiten af, zag er goed onderhouden uit en had een grote poort die erg piepte toen we hem open deden. We liepen rond en keken naar de graven. In de blog van Marjolein, een achternicht van Gert Jo, hadden we gelezen dat de begraafplaats die we moesten hebben, helemaal overwoekerd was. Deze leek er totaal niet op, maar om er zeker van te zijn besloten we toch maar om rond te gaan kijken. We waren opzoek naar een graf met een boom ernaast uit 1907. Alleen alle graven op deze begraafplaats waren veel ouder. Het meeste recente graf kwam nog uit de 19e eeuw. Dus al gauw stapte we weer in de auto en gingen we terug naar die moderne begraafplaats. Toen we daar weer aankwamen sprak Mr Simon een local aan en die vertelde dat er een oude sectie was op die moderne begraafplaats. Zou het graf dan daar zijn? We liepen met z'n zessen richting de oude sectie. De mooie, nieuwe graven met mozaïek maakte plaats voor oude betonnen graven die overwoekerd waren met planten. Op bijna elke grafsteen stond de naam Dungus en aan de jaartallen te zien, die allemaal rond 1907 waren, moest het graf wel hier zijn. We gingen ieder een kant op door de overwoekerde begraafplaats. Bomen groeide dwars door de grafstenen heen en sommige waren zo bedekt met planten dat je ze nauwelijks nog kon zien. We moesten opzoek naar een graf met een boom ernaast, dus we konden er al een paar schrappen, maar het was nog steeds een behoorlijke zoektocht. Na ongeveer 30 minuten zoeken vond Mr Simon het graf. Daar stond hij dan, volledig bedekt met planten en de boom stond er ook nog steeds, hoewel deze er wel behoorlijk dood uitzag. Jarno en Gert Jo maakte samen de grafsteen schoon. Zo, die stond er weer netjes bij. Nu even laten bezinken dat ze bij het graf van hun voorvader, Salmon Rondonuwu, staan. Een foto maken en daarna lekker terug naar het resort. We waren allemaal bek af.
(omdat de begraafplaatsen geen naam hebben, staan er in de foto's de exacte locaties van beide begraafplaatsen en op de "moderne" begraafplaats zit de pin zo dicht mogelijk bij het graf van Salmon)

De volgende dag gingen Gert Jo, Jarno en ik in de ochtend snorkelen. We gingen naar een kleine baai die Malcom heette. Het was ongeveer 10 minuten varen vanaf ons resort. We deden gauw onze spullen aan en sprongen in het water. Er was zo veel te zien. Zo veel vissen had ik nog nooit gezien. Het koraal was ontzettend mooi en het had veel vormen, kleuren en bestond uit heel veel verschillende soorten. Ook in de vissen zat variatie genoeg en overal waar je keek zag je fel blauwe zeesterren. Wat een paradijs.

En zo was onze laatste dag aangebroken bij het Janji Laut Resort. We pakte onze spullen in en Mr Simon bracht ons naar onze volgende bestemming in Amurang.